Welkom

Een simpele vraag: “Waar ga je naartoe, Eline?” van een betrokken pedagogisch medewerker zorgt ervoor dat er een uitgebreide spelsituatie ontstaat. De fantasie is geprikkeld, zowel bij de pedagogisch medewerker als bij de kinderen.

Hoe maak je schoolontwikkeling tot een proces waar leerkrachten aan willen meedoen? Op De Mijlpaal begint het steeds bij snuffelen, zoeken naar eigen leervragen. Vanuit daar ontstaat met VIB-S en gerichte nascholing de ‘flow’ en begint het buffelen.

In dit artikel het verhaal van deze zoektocht naar het goede thema, waarbinnen leerlingen doelgericht en betekenisvol bezig zijn. De leerlingen hebben zich gebogen over het onderzoek waarom een raceauto geen deuren heeft.

Hoe zien de eerste twee thema’s in groep 3 eruit als je voor het eerst, zonder de leesmethode van dag tot dag te volgen, je onderwijs inricht? Welke methodiek zet je in, waar moet je op letten en wat zijn de resultaten?

Lezing Bert van Oers.

Hoe kijk je naar de wereld om je heen, hoe beïnvloeden anderen jouw kijk op die wereld? Daar kun je veel gesprekken over voeren, maar beter nog: daar moet je mee aan het werk gaan in de wereld om je heen.

Kirsten Roosenbrand beschrijft in dit artikel een praktijk uit haar groep 5 van basisschool De Avonturijn. De kinderen maken samen een film over de schepping. Onderzoek en rollenspel worden in de praktijk van een filmset gecombineerd.

Er zijn vele onderwijssites voor handen waar je van alles af kunt halen. In veel gevallen gaat het dan om werkbladen, lesideeën, knutsels en wat al niet meer. Er zijn zelfs voor de onderbouw gehele thema’s te vinden. Maar wil je dat?

Kleuters die onderzoek doen? Kunnen ze dat wel? Willeke Westerlaken, leerkracht groep 1-2, beschrijft in dit artikel hoe vanuit spel en nieuwsgierige vragen naar de maan de kinderen op onderzoek uitgaan.

In de onderbouw richten leerkrachten activiteiten in op basis van thematisch rollenspel; in de bovenbouw krijgen de activiteiten een meer onderzoeksmatig karakter. Chiel van der Veen laat zien dat spel en onderzoek onlosmakelijk verbonden zijn.

Kinderen krijgen begrip van rekenkundige handelingen als ze snappen wanneer en waarom ze het kunnen gebruiken. Het spel in een winkel biedt hiervoor allerlei mogelijkheden.

Isabelle Vingerhoets laat in dit artikel zien hoe pedagogisch medewerkers in alledaagse activiteiten die zij samen met kinderen ondernemen, alert kunnen zijn op aspecten van rekenen en wiskunde.

Wat kun je als leerkracht doen als je geacht wordt de rekenmethode te volgen om daarnaast het rekenonderwijs een extra impuls te geven? Een mogelijkheid daarvoor is het organiseren van een Grote Rekendag.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar rekenen en wiskunde. In dit artikel beschrijven Wil Oonk en Hilde Amse een onderzoek waarin de ontwikkeling van het ruimtelijk inzicht bij kinderen een verband kan houden met het verkort gestructureerd leren tellen.

Groep 1-2 van basisschool De Schakel in Nieuw-Lekkerland gaat op bezoek bij de molens in de buurt. Ze leren veel over hoe de afwatering van de polder werkt. In de watertafel maken kinderen een maquette van wat ze tijdens de excursie hebben gezien.

Maulfry Worthington heeft in Engeland onderzoek gedaan naar rekensymbolen die jonge kinderen in hun spel gebruiken.

Ook in de bovenbouw is het goed mogelijk om aan de slag te gaan met betekenisvol reken-wiskundeonderwijs. Lorien de Koning beschrijft hoe zij in haar groep 5-6 de ‘stappenmethodiek rekenen en wiskunde in OGO’ gebruikt.

Het beredeneerde aanbod van de leerkracht omvat dus haar doelen én de betekenissen van haar leerlingen. De Horebinstrumenten vormen de basis van de ‘gereedschapskoffer’ van de leerkracht. De methode hanteert zij als bron.

Bekijk hier de inhoudsopgave van deze editie.

Wim Wardekker houdt in dit artikel ICT-ontwikkelingen kritisch tegen het licht en gaat in op wat mediawijsheid voor leerlingen én leerkrachten zou kunnen inhouden.

Basisschool De Mijlpaal zoekt naar de plaats die ICT kan innemen in het OGO-onderwijs op de school. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is dat ICT een middel is en geen doel. Leerkrachten zetten ICT in binnen de lessen en de thema’s, zowel in het leerproces als bij het maken van producten. In dit artikel beschrijven...

Gerri Koster laat in dit artikel zien hoe leerkrachten het digitale schoolbord op betekenisvolle wijze kunnen inzetten in hun thematisch onderwijs.

Ester van Oers interviewt directeur Gerda Beikes, intern begeleider Yvonne Strackx en leerkracht groep 1-2 Jeannette Steenbakkers om een beeld te krijgen van het dagelijks werken met de digitale Horeb

In Apeldoorn werken de leerkrachten van de groepen 3 en 4 op twee scholen van Stichting PCBO Apeldoorn hard aan de invoering van de ontwikkelingsgerichte aanpak van het leesonderwijs. Begeleiders Marijke van Someren en Barbara Nellestijn doen verslag van het proces en de resultaten.

Hoe kunnen pedagogisch medewerkers zorg- en huishoudelijke activiteiten ombuigen tot interessante spelactiviteiten voor henzelf en de kinderen? En wat betekent dit voor de ontwikkeling van de kinderen? Deze vraag stelde Hermien de Waard, onderwijsontwikkelaar bij De Activiteit, zichzelf en ging op onderzoek uit.

Anne Reijrink en Joke van Winden zijn als onderwijsbegeleiders betrokken bij de invoering van Basisontwikkeling in de onderbouw. In dit artikel schrijven zij over een klein onderzoek dat zij samen met enkele leerkrachten uitvoeren. De vraag is welke mogelijkheden spel aan de zandtafel biedt.

'Oplossingsgericht werken met leerlingen. Sleutels voor het professionaliseren van de begeleiding' door Jan Teggelaar, Jose van den Bosch en Teun Monster.

Hoewel de verhalen van Pluk van de Petteflet al meer dan veertig jaar oud zijn, smullen kinderen ook nu nog steeds van de avonturen van Pluk en zijn vriendjes. Marloes Fortuijn, leerkracht groep 1-2 van het Koraal in Assendelft, beschrijft hoe rijk een ‘Pluk’-thema kan zijn.

Bekijk hier de inhoudsopgave van deze editie.

Editorial.

‘Ontwikkelingsgericht onderwijs’ is populair in Nederland. Maar wat bedoelen de gebruikers er mee? Dit artikel biedt een schets van het Vygotskiaanse Ontwikkelingsgericht Onderwijs, aan de hand van een vijftal hoofdkenmerken die richtinggevend kunnen zijn voor opvoedings- en onderwijssituaties.