Welkom
Tijdschrift Zone bevat artikelen over thematisch spelend en onderzoekend leren met jonge kinderen. Docenten beschrijven hun ervaringen en hoe ze hier zelf vorm aan geven op school. Er worden boeken gerecenseerd die over dit onderwerp verschijnen. En er is aandacht voor recente wetenschappelijke inzichten en actualiteiten die aansluiten bij spelend en onderzoekend leren.

Bekijk hier alle interviews
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactieOpnieuw op de foto
Bert van Oers
In 2003 schetste Bert van Oers in zijn artikel ‘Signatuur van Ontwikkelingsgericht Onderwijs’ een aantal hoofdkenmerken van OGO. In dit artikel loopt hij deze principes nog een keer langs en blikt hij terug: welke vooruitgang hebben we geboekt sindsdien?
Op jacht naar rijke onderzoeksactiviteiten
Bianca Oterdoom
In de bovenbouw leren kinderen onderzoeken, maar hoe pak je dat aan? Bianca Oterdoom onderzoekt in haar groep 7 hoe kinderen meerdere bronnen kunnen inzetten voor het beantwoorden van onderzoeksvragen.
De jacht naar rijke onderzoeksactiviteiten blijft!
Bianca Oterdoom
In 2007 schreef Bianca Oterdoom een inspirerend artikel over de ‘jacht naar onderzoeksactiviteiten’ in de bovenbouw. In het voorliggende verhaal richt zij haar pijlen op de kwaliteit van de schrijfactiviteiten.
Gespreksactiviteiten in een ontwikkelingsgerichte klas
Bea Pompert
Twee auteurs gaan in op kenmerken van goede gesprekken in de context van ontwikkelingsgericht onderwijs.
Gesprekken? Blijf denken!
Resi Damhuis
Door gesprekken ontwikkelen kinderen taal én denken. Bovendien hebben zij de vaardigheid om lerende gesprekken te voeren nodig voor hun toekomst. Geef kwalitatief hoogwaardige gesprekken dus een prominente plek in het onderwijs.
Interne begeleiders groeien mee
Ad van der Heijden en Trudy Schiferli
In ontwikkelingsgerichte scholen willen interne begeleiders de leerkrachten bijstaan in het realiseren van goed onderwijs. De auteurs, zelf externe begeleiders, beschrijven de taken van een interne begeleider in relatie tot de fasen van het vernieuwingsproces van een team. Een verhaal met een driedubbele bodem: het ...
“Wat is dat, 12?”
Jo Nelissen
Zijn dochtertje, zo vertelt de Britse neuropsycholoog Butterworth, komt thuis van school en zegt: “Papa, vandaag heb ik geleerd hoeveel 7 plus 5 is. Dat is 12.” “Mooi,” zo reageert haar vader. “Papa, wat is dat, 12?”
Woordenschatontwikkeling bij peuters in beeld
Mariëlle Poland, Irma van Schagen en Marjolein Ba
In schooljaar 2009-2010 heeft peuterspeelzaal Pinkeltje aangegeven graag mee te werken aan het onderzoek naar de ontwikkeling van een alternatief voor de Citowoordenschattoets.
“Jij houdt van spannend, net als ik!”
Bea Pompert
In groep 7 van leerkracht Boris van de Gelderlandschool in Den Haag kan het lezen beter. De leerkracht en zijn leerlingen zijn het erover eens: te veel kinderen lezen niet graag. Daar moet wat aan gebeuren.
Het laatste nieuws over Horeb
Ester van Oers
Veel peuterleidsters en leerkrachten in de onderbouw zijn inmiddels bekend met de digitale Horeb en zijn hier enthousiast mee aan het werk. Wat zijn de laatste ontwikkelingen met betrekking tot Horeb?
Welkom! Laten wij ons eens gaan ‘bemoeien’ met ouders…
Ellen de Haan
In de rubriek ‘Forum’ in Zone 4 (2009) blijkt dat 81 procent van de leerkrachten vindt dat ouders zich ook te veel met het onderwijs kunnen bemoeien. Maar moeten wij ons niet eens meer met ouders gaan bemoeien? Hoe doen professionals dat in andere landen?
Boeksignalering
Mondelinge communicatie tijdens het samenwerken
Hilde Slingerland
Hilde Slingerland heeft onderzoek gedaan naar de kwaliteit en kwantiteit van mondelinge communicatie in ontwikkelingsgerichte gesprekken in vergelijking met gesprekken op een traditionele basisschool.
Werk aan de winkel! Over het leerrendement van de boekenwinkel
Mariken Kooiman
De Julianaschool heeft een boekenwinkel die gerund wordt door de kinderen van groep 7-8 van leerkracht Marjolein. Het is een échte winkel en dat is een serieuze zaak. Er komt heel wat kijken bij het opstarten en draaiende houden van de winkel.
Alles bij elkaar opgeteld
Marcel Staring
De onderwijsinspectie heeft als kerntaak de kwaliteit van het onderwijs te meten. Echter kijkt de inspectie door een zeer beperkte bril naar deze kwaliteit. Voor het meten van de kwaliteit van een basisschool hanteert de onderwijsinspectie kernkaders.
Horeb digitaal een echte stap voorwaarts
Ester van Oers en Marijke van Vijfeijken
In de periode januari tot juni 2010 is door IVA en De Activiteit onderzoek gedaan naar de meerwaarde van de digitale Horeb. In dit artikel gaan de auteurs in op de uitkomsten van dit onderzoek en op het belang van logboekschrijven.
Evalueren doe je samen
Lorien de Koning
Evalueren in de bovenbouw wordt verbonden aan het proces van thematiseren in de klas en de onderzoeksactiviteiten van de leerlingen. Tevens zijn er verbindingen gemaakt met de doelencirkel van Bert van Oers en de portfolioprocedure uit ‘Thema’s en taal'.
Past handelingsgericht werken bij OGO?
Gerri Koster en Barbara Nellestijn
Het overkomt ons allemaal. Besturen en inspectie dringen aan op het invoeren van handelingsgericht werken. In Ogo is handelingsgericht werken een basiscompetentie waarmee de leerkracht tegemoet komt aan de verschillen tussen kinderen.
Boeksignalering
We hebben het goed op de rails. Een beeldverhaal
Elly Geers, Greet van Hardeveld, Esther Inneme en
“Ga je mee?” De leidsters van peuterspeelzaal Het Visnet in Elst gaan graag met de peuters op stap. De peuters zijn het gewend om er met Greet, Elly en Esther op uit te gaan. De uitstapjes leveren altijd wat op, zoals dit beeldverhaal laat zien.
Een pedagogisch aanbod voor driejarigen?
Bert van Oers
Een aantal maanden geleden heeft de Onderwijsraad zijn advies uitgebracht over de inhoud en vormgeving van de voor- en vroegschoolse periode met de titel ‘Naar een nieuwe kleuterperiode in de basisschool’. Bert van Oers geeft zijn mening over dit rapp
Geef mij de ruimte maar! Een technische community
Marcel Staring, Janneke Hagenaar en Chiel van der
Marcel Staring, Janneke Hagenaar en Chiel van der Veen organiseerden een zomerschool, waarin techniek een prominente plaats inneemt. In dit artikel beschrijven ze hoe zij een week lang met kinderen op ontwikkelingsgerichte wijze aan het werk zijn gegaan.
Spelen, experimenteren, onderzoeken en weer spelen
Mirjam Hoogland
Mirjam Hoogland, leerkracht van groep 1-2 van basisschool Leren met Plezier in Almere Buiten, wil er zorg voor dragen dat er in het thema veel manipulerend spel mogelijk is. Ze kiest daartoe voor het thema ‘Water’.
You never walk alone… De visie van Jacques Carpay op de taak van
Carpay
Met het overlijden van Jacques Carpay begin maart 2010 is een opmerkelijk man van ons heengegaan. Hij was van 1977 tot 1993 hoogleraar Onderwijspedagogiek aan de VU en heeft aan de wieg gestaan van het OGO-concept.
Het verbinden van de vijf impulsen aan reken-wiskundeactiviteiten
Ester van Oers
In dit artikel richten we de pijlen op reken-wiskundeactiviteiten. In groep 2-3 is een thema over kunst. Ester van Oers laat zien hoe de leerkracht binnen dit thema de vijf didactische impulsen verbindt aan het ontwerpen van echte activiteiten.
Een lege agenda en een vol hoofd
Bea Pompert
Soms lijkt het wel of het opbrengstgericht adagium van de laatste jaren ons vooral volle agenda’s en “druk, druk, druk… hè?” heeft opgeleverd. Leerkrachten zijn uren per week kwijt aan het vergaderen over van alles en nog wat.
Startblokken in de kinderopvang
Mieke van de Kop en Irene Staal
SKE is een stichting voor kinderopvang waaraan 22 locaties zijn verbonden. Ruim twee jaar geleden zijn zij gestart met de invoering van Startblokken van Basisontwikkeling. Mieke van de Kop en Irene Staal doen verslag.
Spelend groot worden. Startblokken vanaf nul
Barbara Nellestijn
Maar hoe ziet OGO er uit voor kinderen van nul tot vier? Welke ontwikkeling maken deze kinderen door en hoe kun je daar als pedagogisch medewerker, leidster of leerkracht op inspelen?
Ondernemende taal
Monique Onclin en Rob Godfried
Het starten van een onderneming kan de context vormen voor talloze leesschrijf- en woordenschatactiviteiten.
Boeksignalering
OGO-kwaliteit in kaart. Evalueren is meer dan een lijstje afvinken
Tonny Bruin
Hoe breng je als ontwikkelingsgerichte school planmatig de kwaliteit van je onderwijs in beeld? Tonny Bruin beschrijft hoe teams de OGO-kwaliteitskaarten kunnen inzetten om in gesprek te gaan over kwaliteitszorg en samen kwaliteit op te bouwen.
Evenveel kennis, maar creatiever. Onderzoek naar een OGO-aanpak op het vmbo
Martijn van Schaik
Martijn van Schaik, aio op de VU, onderzoekt hoe leraren ontwikkelingsgerichte kenmerken in het technische vmbo kunnen vormgeven. Hij vertelt over de voorlopige uitkomsten van het onderzoek.
Verteltafelspel en de pragmatische taalontwikkeling
Marlijn Nauta
De verteltafel is een veelgebruikte activiteit in onderbouwgroepen. Marlijn Nauta, student Onderwijspedagogiek aan de VU, onderzoekt welke invloed verteltafelspel heeft op de pragmatische taalvaardigheden van NT 2-leerlingen.
Een tuin vol onderzoek
Lorien de Koning
Groep 5-6 van De Groote Wielen wil een tuin inrichten en gaat daarvoor op onderzoek uit. Leerkracht Lorien de Koning beschrijft hoe zij de kinderen tot drie typen onderzoek laat komen: bronnen-, praktijk- en experimenteel onderzoek.
Ouders betrekken bij het onderwijs: samen leren
Willeke Westerlaken
De auteur betrekt ouders door ze inzicht te geven in de motieven voor de werkwijze in de klas, hen in te schakelen als experts in thema-activiteiten en hen te betrekken bij schoolontwikkeling.
Thuis in OGO
Twee ouders
Wij willen graag dat kinderen zich breed ontwikkelen.We willen dat ze vol zelfvertrouwen in het leven staan, nieuwsgierig naar de wereld om zich heen. We willen dat ze aan die wereld mee doen en dat al hun talenten de ruimte krijgen.