Welkom
Welkom op de website van het tijdschrift Zone.
Bekijk hier alle interviews
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactieHoe ziet verwondering eruit als je niet kunt zien?
Willeke Rietdijk
Verwondering heeft alles te maken met onze zintuiglijke waarneming, en hierbij lijkt ons gezichtsvermogen centraal te staan. Hoewel we ons natuurlijk net zo goed kunnen verwonderen over dingen die we niet zien, lijkt verwondering toch vooral plaats te vinden naar aanleiding van wat we met onze ogen waarnemen. Maar w...
Leren begint bij verwondering
Wim Wardekker
School, heeft iemand eens gezegd, is een plaats waar je de antwoorden moet leren op vragen die je helemaal niet hebt. En waar je snel afleert om je eigen vragen te stellen, zo kunnen we daaraan toevoegen. Dat is funest voor de betrokkenheid van leerlingen bij het leerproces. En daarom is het belangrijk om ons te bli...
Inrichten van een nieuwe klas
Column
Marieke Ploeger
Na mijn zwangerschapsverlof wacht mij dit schooljaar een nieuwe uitdaging. Op de Julianaschool zullen we na de kerstvakantie namelijk een vierde kleutergroep inrichten. Zo zorgen we ervoor dat de aantallen kinderen in de huidige drie kleutergroepen niet verder stijgen en zullen alle kinderen die vanaf januari 4 jaar...
Boekenkast deel 2
Paula van Kuijk, Nicole Hanegraaf, Inge Haarsma
Wat lezen jullie als leidinggevenden, vroegen wij aan enkele directies en welke prachtboeken raad je de ZONE-lezers aan. In deze Boekenkast lees je deel 2 van hun tips. Veel leesplezier.
Eén groep, veel verhalen! Geletterdheid bij 0 – 4 jarigen
Boekrecensie
Nelleke Brandenbarg
Toen mijn oudste kleindochter 4 jaar was, maakte ze tijdens een logeerpartij een schilderij voor me. Rondom langs de rand ‘schreef’ ze in letterachtige vormen het bijbehorende verhaal. Op mijn vraag of ze dit verhaal wilde voorlezen, antwoordde ze: ‘Dat mag je zelf lezen. Ik heb het toch voor je opgeschreven?’
A...
Iedereen doet mee!
Van binnen naar buiten
Ester van Oers
We willen bij de start van het schooljaar flink inzetten op onderlinge verbinding tussen het team, de kinderen en de ouders. De coronamaatregelen zorgen ervoor dat je elkaar minder ziet: geen ouders op school, geen teamactiviteiten, etc. Daarom denken we samen na over hoe we tijdens het gezamenlijke start-thema op z...
Hoe kunnen we kinderen met dyslexie ondersteunen in Ontwikkelingsgericht Onderwijs?
Emma Groeneveld
In de meest recente uitgave van het PISA (2019) rapport naar leesvaardigheid onder 15 EU-landen vertoont de gemiddelde leesvaardigheidsscore van Nederlandse leerlingen tussen 2015 en 2018 een significante daling.
Improvisatie
De Reeks
Wim Wardekker
Toen wegens de Coronacrisis de scholen gesloten werden, zijn leerkrachten niet zomaar gaan zitten afwachten. Ze zijn uit hun comfortzone getreden en hebben in korte tijd veranderingen teweeg gebracht die nodig waren voor continuiteit van onderwijs. Dagelijkse trial and error leverden gevoel van frustratie en euforie...
Als je het ziet, besef je dat het anders kan!
Hilde Amse en Monique Karsten
Hilde Amse en Monique Karsten vertellen in dit artikel hoe ze samen met studenten, cursisten en collega’s aan de slag gaan in de Speelwerkplaats. Lees mee hoe deze zelfingerichte plek op Hogeschool Windesheim bijdraagt aan waardevolle gesprekken over goed onderwijs aan jonge kinderen en hoe een rijke speelleeromgevi...
Een dag uit het leven van meester Patrick in groep 1-2-3
Hanneke Verkleij en Patrick Postma
Patrick Postma is sinds de zomervakantie werkzaam als groepsleerkracht van groep 1-2-3 op de OGO-basisschool St. Wulfram in Hoogwoud.
Editorial
Van de redactie
Bea Pompert
In een buitenwereld die ingewikkeld is en soms zelfs vervreemdend door mondkapjes en op afstand blijven, waardoor ik zelfs een van mijn vriendinnen op straat niet herken, blijft de school wereldvriendelijk. Ze mogen er zijn, kinderen en leerkrachten (ouders even niet) en ik als nascholer gelukkig ook. Wat is het fij...
In gesprek met Pim van der Pol
Dorian de Haan en Marga Putter
Verbeeldend spel staat centraal in het werk van Pim van der Pol in de orthopedagogische praktijk. Hij werkte in een Medisch Kleuter Dagverblijf met kinderen met sociaal emotionele gedragsproblematiek en heeft ervaring met fysiek- en meervoudig gehandicapte kinderen.
Column
OGO leerkracht....
Nathalie van Bergen
Toen ik in 2000 na mijn afstuderen voor de klas ging, begon ik mijn loopbaan op een OGO school. Dit was een kleine school waar we als startend team wegwijs gemaakt werden in de wereld van Ontwikkelingsgericht Onderwijs, begeleid door kenners vanuit de OBD. Wat heb ik een hoop bijgeleerd in deze tijd! Fantastisch was...
Racisme of discriminatie?
Jo Nelissen
Vrijwel dagelijks lezen we in onze vak- en dagbladen meningen en discussies over racisme en de kwalijke gevolgen daarvan in de samenleving. Zelden of nooit echter wordt duidelijk gemaakt wat onder ‘ras’ en met name ‘menselijke rassen’ nou eigenlijk wordt verstaan. Het kan daarom geen kwaad na te gaan wat de wetensch...
En toen....was er een nieuwe canon.
Lorien de Koning en Carla van Boxtel
De Canon is vernieuwd, op 22 juni 2020 presenteerde de commissie ‘Herijking Canon van Nederland’ de vernieuwde Canon. Er zijn tien nieuwe vensters bijgekomen, vier vensters zijn gewijzigd en er zijn tien vensters verdwenen. Na zo’n herziening staan actualiteitenprogramma’s en kranten vol met experts en wetenschapper...
Column
Een startende leerkracht aan het woord
Astrid Lauw
Hoewel het voor mij voelt alsof ik al langer dan 2,5 jaar voor de klas sta, is het nog altijd zo dat ik startend leerkracht ben. Ik heb mijn (2-jarig) zij-instroom traject afgelopen zomer afgerond bij de Archipel in Amsterdam. Een school waar ik kennis heb mogen maken met Ontwikkelingsgericht Onderwijs. Een mooie on...
Schuurpapier: Sluit de rijen niet!
MAG HET IETSJE ANDERS IN DE KLAS?
Bea Pompert
MAG HET IETSJE ANDERS IN DE KLAS?
In tijden van werkdruk en discussie over het belang van het werk van leerkrachten is het verdedigbaar dat de professionaliteit van leerkrachten breed uitgemeten wordt. Natuurlijk is leerkracht zijn een vak dat niet voor iedereen is weggelegd. Het is een vak van hart, hoofd en hande...
De boekendoos
Ramon Bakker en Teun van Paridon
Op de Julianaschool in Schagen is tijdens de coronaperiode dat er thuis gewerkt is, in groep 7 een opdracht gegeven om thuis een boek te kiezen en te lezen en hiervan een boekendoos te maken. Deze doos mocht worden versierd en gevuld met allerlei voorwerpen of afbeeldingen die een belangrijke rol hebben in het verha...
Aanraders van verschillende schoolleiders en directieleden
De boekenkast
Marlies Pepping, Miriam Spijkers, Inge Haarsma, Nicole Hanegraaf
Wat lezen jullie als leidinggevenden, vroegen wij aan enkele directies en welke prachtboeken raad je de ZONE-lezers aan.
In deze Boekenkast enkele van hun tips.
Veel leesplezier.
Spelen met robottaal
Programmeren met kleuters
Ilse van der Pol
Startpunt is een schoolbreed thema waarbij techniek centraal staat; vanaf de groepen 4 is er een programmeercircuit. De kleuterleerkrachten bespraken de betekenis voor kleuters en welke doelen er centraal moesten staan. Het leidde tot veel ideeën over voertuigen, fabrieken, robots en machines die we zouden kunnen in...
Meer onderwijs buiten, kan dat?
Hanneke Verkleij
Dit beeldverhaal laat zien welke activiteiten leerlingen samen met hun leerkrachten buiten het klaslokaal kunnen ondernemen.
Ik zal het de kinderen eens vragen hoe het moet
Marco van Schagen
Spelend en onderzoekend leren, ik vind dat het mooiste dat er is. Bedenken wat kan en het vervolgens toch anders doen. De speelsheid van het ontdekken door het te doen, dat is voor mij heel belangrijk. Het geeft een onschuldigheid en een verrassing waardoor er spontaan telkens nieuwe mogelijkheden ontstaan. Een nieu...
Goed taalonderwijs vraagt om een woonkamerschool
Een interview met taalexpert Carolien Frijns over haar visie op wat sterk taalonderwijs inhoudt en hoe dit vorm krijgt in de klas.
Eva Köhler
In ‘De vliegtuigklas. Naar sterk taalonderwijs op de basisschool’ schrijf je over ‘het willen weten met een missie’. Vertel eens wat die missie voor jou inhoudt?
“Als ik een onderzoek opstart of meewerk aan een onderzoek dan vind ik het voor mijzelf belangrijk dat ik het onderzoek, direct of indirect, kan kaderen b...
Vierluik over thuisleren tijdens corona.
Van binnen naar buiten
Mariska Rave, Helene Steijn, Anne Reijrink, Jura, Josha en Juan
Vanuit de rol van leerkracht, leerling, ouder en intern begeleider geven we een inkijkje
in de beleving van de afgelopen periode van thuisleren.
Zou dat kunnen een panda als huisdier?
In dit artikel komt naar voren hoe gesprekken eruitzien, welke kenmerken ze hebben en welke interventies de leerkracht onderneemt.
Bea Pompert
In de groep 5 van leerkracht Wiebe wordt onderzoek gedaan naar de dierenwereld. Na een flinke oriëntatie op het onderwerp, krijgt de groep zicht op hun onderzoeksvragen. Zo willen leerlingen vooral aan de slag over huisdieren, andere willen onderzoek doen naar dierentuinen, bedreigde dieren en dierenbescherming. ...
Stap maar op je fiets
Extra verkeersinformatie! Over het voeren van echte gesprekken met jonge kinderen.
Hermien de Waard
Hier volgt extra verkeersinformatie; op het plein van ABBS De Zuiderzee op IJburg worden volop verkeerswerkzaamheden uitgevoerd door zeer serieuze werknemers. Gelukkig houdt het verkeer hier rekening mee. Dat levert verschillende files op, houd rekening met een vertraging van ongeveer 30 minuten. In dit artikel k...
Dialogische gesprekken in de klas
Dat is de investering meer dan waard!
Chiel van der Veen en Femke van der Wilt
Gesprekken vormen een belangrijk – ja, misschien wel hét belangrijkste – onderdeel van de dagelijkse onderwijspraktijk. Ze bieden volop mogelijkheden om te leren, kennis te maken met nieuwe perspectieven en te reflecteren op je eigen ideeën. In veel scholen vinden gesprekken de hele dag door plaats in verschillende ...
Het wonder van witlof
Column
Jelleke Boon
Spel en onderzoek in het SBO
Leiderschap in roerige tijden
Schuurpapier
Jos Houtveen
In de maanden die achter ons liggen stond de wereld, en daarmee ook het onderwijs, op z’n kop. In korte tijd werd een beroep gedaan op het aanpassingsvermogen van iedereen die bij het onderwijs betrokken was: leerling, leerkracht, ouder en leidinggevende. In ruim twee maanden tijd schakelden we van volledig onderwij...
Redactionele opening
Roerige tijden
Hanneke Verkleij
Woordje van de redactie
Van de redactie: we zijn thuis
Ester van Oers
Ten tijde van het schrijven van dit editorial zitten we in een unieke situatie in Nederland en in een groot deel van de wereld. Alle leerlingen zijn thuis en de scholen zijn leeg. Leerkrachten werken ontzettend hard om contact te houden met de leerlingen en ouders te ondersteunen in het begeleiden van het onderwijs ...
Pokewattes
Nanette Wagenaar
Nanette Wagenaar, leerkracht groep 3 van de Werkschuit in Haarlem, laat in dit schuurpapiertje zien wat het oplevert wanneer je echt inzet op de leefwereld van je leerlingen.
Van kroeg naar klas
Michel Penders
Michel Penders vertelt over zijn ervaringen als eerstejaars deeltijdstudent aan de Hogeschool van Amsterdam.
Ontwikkelingsgericht onderwijs nog eens onder de loep
Bert van Oers
Bert van Oers schrijft in 2003 in Zone zijn inmiddels klassieke artikel ‘Signatuur van Ontwikkelingsgericht Onderwijs’. In 2012 formuleert hij in ‘Opnieuw op de foto’ OGO expliciet als betekenisgericht in dubbele zin: voor de leerling en voor de cultuur. Nu dan voor de derde keer OGO onder de loep. Een scherp en act...
Ontwikkelingsgericht onderwijs in beeld
Hanneke Verkleij
Het is van het grootste belang om met elkaar duidelijk te houden waar we mee bezig zijn in Ontwikkelingsgericht Onderwijs: welke theorie? Welke praktijken hangen daarmee samen? De eerder voorgestelde kenmerken van OGO die de signatuur van dit onderwijs vormen (van Oers, 2003), zijn nog steeds een goede leidraad, maa...
Wij krijgen post
Anoek Haarbosch
Anouk Haarbosch, leerkracht groep 1-2 op basisschool De Bolster, vertelt over het gebruik van spelverhalen in het thema 'Post'.