Welkom
Welkom op de website van het tijdschrift Zone.
Bekijk hier alle interviews
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactieThema's en Taal
Betekenisvol lezen, schrijven en spreken
Monica Koster
In dit boek geeft Bea Pompert onderbouwde handvatten voor ontwikkelingsgericht taalonderwijs verbonden aan thema’s en onderzoeksactiviteiten.
Kijken met een open blik. VTS in groep 7.
Tamara van de Vliet, Tafat van Paassen en Amber Beckers
In het vorige artikel vertelt Tafat van Paasen hoe Tamara van de Vliet in groep 7 van de Willibrordschool werkt met VTS (Visual Thinking Strategie). Met deze aanpak leren kinderen via beelden om op hun waarnemingen te reflecteren en hun ideeën te onderbouwen. Dit stimuleert de taaldenkontwikkeling en de samenwerking...
Wijnrode kralen en een lange broek zorgen voor verwondering
Tafat van Paassen
Samen met aandacht kijken, prikkelt tot samen denken en met elkaar in gesprek te gaan. Op deze manier stimuleert Visual Thinking Strategies (VTS) niet alleen de kijkvaardigheden, maar ook de taaldenkontwikkeling van de kinderen. Een betekenisvolle activiteit om vanuit verwondering verder op onderzoek uit te gaan. Le...
Babyprofessionals op bezoek in de groep
Janneke Hegger-van Hugten
Op ons kindcentrum zijn wel vier zwangere medewerkers. Wij besluiten in de onderbouw dat we hier wel een heel thema mee zouden kunnen vullen. Iedere dag wordt er namelijk even gevoeld aan de buik of leggen sommige kinderen hun oor op de buik, omdat ze graag de baby willen horen.Het interesseert veel kinderen hoe dat...
Pedagogische opdracht voorop
Dorian de Haan en Marga Putter
Louise Elffers heeft uitgesproken opvattingen over hoe ons onderwijs beter kan worden ingericht om alle kinderen echt gelijke kansen te geven. Dorian de Haan en Marga Putter gaan met haar in gesprek. Vanaf 1 september 2024 is Louise Elffers voorzitter van de Onderwijsraad.
We schrijven door in groep 4
Elanor Numan
Elanor Numan deelt in dit artikel het vervolg op het vorige artikel van Patrick Postma. Wat doen we in groep 4 aan handschriftonderwijs en wat komen we onderweg tegen?
Handschrift en OGO op één spoor
Patrick Postma
De afgelopen twee jaar is er, op het gebied van handschrift, veel gebeurd op de Julianaschool in Schagen. In een eerder artikel: Aan de slag met handschrift in groep 3 (Postma, P. (2023). Aan de slag met handschrift in groep 3. Zone, 22(4) , 10-11) wordt duidelijk dat er veel hobbels genomen moeten worden en wordt e...
Chocoladeletters onder de loep
Een smakelijk experiment met experts en kinderen uit groep 5
Tonny Bruin
In groep 5 van IKC De Zwanebloem lezen we regelmatig samen de krant. Het doel van dit krantenleesritueel is de kinderen vertrouwd maken met het lezen van krantenartikelen, het begrijpen van nieuws en het ontwikkelen van kritisch denken. In de decembermaand lezen we samen een chocoladelettertest. Het samen lezen, ken...
Door leesgesprekken waarderen leerlingen de leesomgeving op school positiever
Nathalie Park
Hoe zit het met de leesmotivatie van leerlingen op een OGO-school? Uit een zes weken durende interventie op een school in Amsterdam blijkt dat leerlingen erg gemotiveerd zijn om te lezen en dat het voeren van leesgesprekken in de klas hen positiever maakt over hun leesomgeving.
Verslag lezing Bert van Oers tijdens minisymposium Vygotskij Foundation & Julianaschool
Grondbegrippen van Ontwikkelingsgericht Onderwijs
Leanne Oudes
Op woensdag 5 juni organiseert de Vygotskij Foundation samen met de Julianaschool een minisymposium: Ontmoet OGO in praktijk & theorie. Na een ochtend kijken en meedoen in de klassen trapt Bert van Oers de middag af met een interessante lezing over de grondbegrippen van OGO.
Bert begint zijn verhaal met een waarsch...
Waar zit mijn gespreksantenne?
Dialogische gesprekken voeren met jonge kinderen. Kun je dat eigenlijk wel leren?
Elisabeth van der Zwet - Braam
We kennen allemaal wel die ene collega met die geweldige antenne voor goede gesprekken met kinderen. Die leerkracht die niet alleen met gevulde fietstassen op school komt, maar ook met een rugzak vol kennis, ideeën en vaardigheden. Mijn duo collega is zo’n leerkracht. Alle gebeurtenissen en verhalen van kinderen zij...
Filosoferen met kinderen en burgerschap
Jessica van der Schalk
Voor het eerst zijn er kerndoelen voor burgerschap geformuleerd voor het funderend onderwijs. Met deze nieuwe doelen wordt de burgerschapsopdracht concreter. Toch hoeven we het wiel niet helemaal opnieuw uit te vinden. Het inmiddels populaire ‘filosoferen met kinderen’ biedt bijvoorbeeld veel handvatten om deze kern...
Wat kan de leerkracht doen om goede gesprekken te stimuleren?
Marjolein Dobber, Marjolein ten Cate
Theorie en Praktijk gaat in deze Zone over het belang van goede gesprekken in de klas. We hebben het over gesprekken bij thema’s, onderzoek en spel, lees- en schrijfactiviteiten.
Interactie waarbij leerlingen en kwalitatief en kwantitatief grote inbreng hebben is een kenmerk van goed onderwijs. Leerlingen leren prate...
ChatGPT, kans of kansloos?
Marian Koolhaas
Tijdens een teamdag in december word ik fijntjes gewezen op mijn digitale geletterdheid, of liever gezegd: gebrek aan geletterdheid, door meester Tom. Hij geeft mij een verfrissend perspectief op mogelijkheden die ChatGPT ons biedt bij onderwijsontwikkeling. Als influencer zet hij mij op dit spoor door tijdens onze ...
Changemakers
Bea Pompert
Ik lees De Regenmaker van Kees Klomp en het raakt mij. Het is een hervertelling van een oud verhaal over hoe een klein vogeltje een grootste verandering teweegbrengt (podcast.nl, 2023). Bij een enorme bosbrand organiseert hij een dierenbrandweerbrigade en voorkomt een ramp. De dieren zien dat alle dieren samen in st...
“Oh nee, je bent toch niet uit de appelboom gevallen?”
Spelverhalen in Startblokken
Christa Lodewijks en Stephanie Boom
Christa Lodewijks is Startblokkentrainer en stimuleert haar deelnemers om tijdens een van de praktijkopdrachten een verteltafel (of koffer) te maken.
Stephanie Boom is een van de deelnemers van de Koptraining Startblokken en werkzaam op een voorschool in Amsterdam. Ze heeft samen met de kinderen de vertelkoffer opg...
Leesplezier
Lisan Hoogendonk
Ik ben fervent aanhanger van de overtuiging: lezen moet vooral leuk zijn en geen moeten. En soms wanneer lezen niet leuk is, of moeizaam gaat, is de juiste combinatie van lezer en boek nog niet gevonden. Een goede match tussen lezer en boek kan zoveel doen voor leesmotivatie en dan voelt een boek lezen vanzelf een b...
De kracht van spel
Waar leerkrachten en kinderen elkaar ontmoeten
Bert van Oers
A. Boland, I. Aerden, J. van de Weghe, & C. Vancraeyveldt (2022). De kracht van spel. Waar leerkrachten en kinderen elkaar ontmoeten. Amsterdam: SWP. ISBN 978-90-8560-093-0. 271 pagina’s. Prijs: € 34,90.
Vrij lezen
Op zoek naar leesflow en leesmotivatie
Margriet Jeninga en Judith van Oers
“Hoofdstuk 1. II april. Het leven in Pompeï, 79 na Christus. Septimus en Maxima wilden vandaag gladiatortje spelen op het forum. Ik stelde een potje dobbelen voor of iets anders zinnigs, maar zij wilden met alle geweld dat we met stokken op elkaar in gingen hakken en deden alsof we in de arena vochten…. Septimus kee...
Om het hoekje spelen
Dorian de Haan en Marga Putter
Na twee jaar Pabo merkte Martin van Rooijen dat de vrijheid van kinderen in speeltuinen en buurthuizen hem meer interesseerde dan onderwijs in het klaslokaal. Elf jaar geleden begon hij als sociaal-cultureel werker met ‘risicovol spelen’ en in zijn studie pedagogiek ontdekte hij het internationale onderzoek naar ris...
Lentekriebels in groep 4
Nanette Wagenaar
Voorjaarstakken in de klas, zonder jas naar buiten...groep 4 heeft de lentekriebels!
We besteden in de kring aandacht aan de ‘Week van de Lentekriebels’. Iedere dag een les over je lijf, vriendschap, emoties enz. In de media een omstreden week.
'Waar was jij toen je er nog niet was?' is de startvraag van het klasseng...
Hordelopen is een kunst
Hoe nascholing helpt bij kwaliteitsverbetering
Inge Haarsma en Tonny Bruin
Het hele team van De Julianaschool werkt vanuit de visie van Ontwikkelingsgericht Onderwijs (OGO). Deze visie op onderwijs en de OGO theorieën geven richting en sturing aan de vormgeving van het onderwijsaanbod voor alle kinderen. Het professioneel handelen van de leerkrachten is hierbij essentieel. Zicht houden op ...
De (niet) lezende onderwijsprofessional
Tips voor trainers en begeleiders
Milou Nootebos
Voor mijn stage bij De Activiteit schrijf ik een adviesrapport over het leesgedrag van onderwijsprofessionals. De maatschappelijke ontlezing en de leesproblemen in ons land treffen niet alleen jongeren, maar spelen ook bij volwassenen zoals leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Het lezen van onder andere vakliter...
Mijn huis, jouw huis!
Nicolette Gorissen
In dit artikel laat kleuterleerkracht Nicolette Gorissen zien hoe ze met haar kleutergroep aan de slag gaat met het maken van bouwtekeningen en wat dit oplevert.
Paarden op de gang
Patrick Postma
In groep 3 op de Julianaschool staat er zomaar een paard in de gang. Waar komt dit paard vandaan? Wat moeten we er mee gaan doen? En hoe verzorg je een paard? In het thema Hop, hop, hop paardje in galop, zoekt Patrick samen met zijn groep antwoord op bovenstaande vragen door teksten te lezen, experts de klas in te h...
Zorgen voor de wereld
Natuur- en milieueducatie vanuit ontwikkelingsgericht perspectief
Bert van Oers
In dit artikel willen we nogmaals de schijnwerpers richten op natuur- en milieueducatie met een prachtig artikel van Bert van Oers dat 14 jaar geleden ook in Zone is gepubliceerd, maar nog steeds erg actueel is! Bert beschrijft in dit artikel het belang van deelname van kinderen aan betekenisvolle zorgactiviteiten. ...
Je eigen school ... een goed idee?
Hanneke Verkleij
Het mag en het kan: je eigen school oprichten. Wij zien het om ons heen ook gebeuren. Schooltjes in een schuur in het bos, een school voor kinderen die niet passen in het systeem of voor kinderen die op die superschool niet terecht kunnen vanwege enorme wachtlijsten.
Samen bouwen aan betekenisvol onderwijs
Bea Pompert
Betekenisvol onderwijs ontwerpen samen met leerlingen en voor leerlingen vormt de rode draad van deze Zone.
In goed onderwijs gaat het erom dat leerlingen in de klas en peuters in hun groep door uitstekende professionals verbonden worden aan onze gezamenlijke, complexe samenleving.
Dit inleiden, leren meedoen, valt n...
Kijk verder dan de horizon
Renée Peeters en Karin Koldewijn
Op basisschool Den Doelhof in Meijel gaat unit 7, bestaande uit 65 kinderen en 4 leerkrachten, aan de slag met het thema ‘Kijk verder dan de horizon’. Leerkrachten Renée en Karin denken vooraf goed na over hoe ze de doelen die ze voor ogen hebben met dit thema kunnen verbinden aan een betekenisvolle context voor de ...
300 gekleurde kaartjes
Laura van Looijengoed
Het wordt vaak voor lief genomen: de vrijheid om jezelf te kunnen zijn of de vanzelfsprekendheid om jezelf verbeeld te zien in verhalen. Voor veel mensen is dit alleen niet vanzelfsprekend. Een thema over seksualiteit. Hoe pak je dat nu aan? In dit artikel neemt leerkracht Laura van Looijengoed ons mee in de praktij...
Boeken waarin de minder gehoorde stemmen kunnen schitteren
Lisan Hoogendonk
Het wordt vaak voor lief genomen: de vrijheid om jezelf te kunnen zijn of de vanzelfsprekendheid om jezelf verbeeld te zien in verhalen. Voor veel mensen is dit alleen niet vanzelfsprekend.
Groep 8 richt een politieke partij op
Jelle Rommers en Gert-Jan Veerman
In de weken voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 werken de drie groepen 8 van basisschool De Hoeksteen in Nijkerk aan het thema: Groep 8 aan de macht?! De groepen 8 zijn er na een debat al uit: ook dit jaar zal Nederland geen vuurwerkverbod krijgen. Wat staat Nederland nog meer te wachten met groep 8 aan de mac...
Samen koken is appeltje eitje bij de Dolfijntjes
Rinske Groot en Carolien Hoekman en de foto’s zijn gemaakt door Roos Quakernaat
We kijken in dit beeldverhaal mee hoe pedagogisch medewerkers Rinske en Carolien aan de slag gaan met het maken van heerlijke appelmoes.
Een weg voor iedere leerling: burgerschapsvorming is balanceren naar inclusiviteit
Dorian de Haan en Hans Bakker
In dit interview gaan Dorian de Haan en Hans Bakker in gesprek met Iliass El Hadioui en Monique Volman. Ze werken beiden aan burgerschapsvorming en gelijke onderwijskansen.
Samen optrekken: burgerschap binnen een scholenstichting
Hanke Jongebreur en Jedidja Meima-Den Breejen
Het bestuur van de Katholieke Scholenstichting Utrecht (KSU) stelt in haar beleidsplan voor 2021-2025 dat het een maatschappelijke opdracht heeft. Binnen die maatschappelijke opdracht is gekozen voor de speerpunten van wereldgericht onderwijs, kansengelijkheid en duurzaamheid. Het burgerschapsonderwijs is daarmee ee...
De tegensprakigheid van burgerschapsonderwijs
Piet van der Ploeg
Wat onderwijs principieel en praktisch lastig maakt, is zijn antinomische aard, de onvermijdelijke tegensprakigheid ervan. Onderwijs kan de zelfstandigheid en de vrijheid van leerlingen enkel en alleen bevorderen door deze te begrenzen. Het is geen spanning of dynamiek die zich geleidelijk oplost met de ontwikkeling...