In Memoriam Elly Singer
Dorian de Haan is taalwetenschapper, was als docent/ onderzoeker verbonden aan de Universiteit Utrecht Ontwikkelingspsychologie en als lector Ontwikkelingsgericht Onderwijs aan hogeschool Inholland. Dorian is lid van de adviesraad van Zone.
Op 7 september is Elly Singer overleden. Een groot verlies.
Elly was een gedreven onderzoeker en docent en een pionier in haar werk.
Na de pedagogische academie en de studies ontwikkelingspsychologie en pedagogiek deed ze midden jaren ’70 onderzoek naar de opvattingen van peuter- en kleuterleidsters. Samen met Frea Janssen-Vos schreef ze over nieuwe visies, kindgericht onderwijs en het behouden van de identiteit van het kleuteronderwijs ten tijde van de totstandkoming van de basisschool. Het was ook de tijd dat de eerste crèches opgericht werden, maar er was geen wetenschappelijke theorie over opvoeden van jonge kinderen in kindercentra. Het werd de missie van Elly om die te ontwikkelen, in nauw contact met de pedagogische staf en medewerkers in de kindercentra die aan een nieuwe praktijk werkten. In haar proefschrift van 1989 schreef ze: “Dit onderzoek was een confrontatie met mijn eigen vak en vakgenoten.” Ze was kritisch en bleef dat haar hele werkzame leven. Door dit proefschrift kreeg ze internationaal veel erkenning. Het is door de uitgever Routledge opgenomen in een serie met klassiekers uit de jaren zeventig en tachtig. Daar was ze terecht trots op.
Elly zette zich in voor de wetenschappelijke doordenking en vormgeving van de pedagogische praktijk, met de focus op het kind in een groepssetting, op relaties met andere kinderen en de pedagogische medewerkers. Later werd spel een belangrijk thema. Ze ontdekte dat de rustige nabijheid van de pedagogisch medewerker die bij de kinderen zit, goed kijkt en zich eventueel laat betrekken in het spel, bevorderlijk was voor hun spelbetrokkenheid; Singeren werd daarvoor de nieuwe term.
Ze werd actief in commissies om beleid te verbeteren, in redacties van wetenschappelijke tijdschriften zoals Psychologie en Maatschappij en tijdschriften voor de praktijk zoals Zone. Ze werd vaak uitgenodigd op internationale conferenties en had veel vriendschappelijke contacten in Europa, Rusland, Australië, en Nieuw Zeeland.
Haar hart lag bij observeren en kwalitatief onderzoek. Haar Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar, dat ze met Loes Kleerekoper maakte, werd een standaardwerk voor de opleiding pedagogisch medewerker. Samen schreven wij Kijken kijken kijken, een boek voor de pedagogische praktijk van de kinderopvang over samenspelen en conflicten van kinderen en Speels, liefdevol en vakkundig over de theorie en praktijk van de ontwikkeling van en het werken met jonge kinderen.
Aan het eind van haar werkzame leven en na haar pensioen zette ze onderzoek op met mensen uit het veld die hun eigen praktijk wilden onderzoeken. Ook werkte ze aan een groot internationaal ‘oral history’ project waarin ze generatiegenoten interviewde die, net zoals zij, als pionier in het onderzoek en de praktijk in kindercentra werkzaam waren. Ze schreef er een aantal artikelen over en was nog lang niet klaar toen ze getroffen werd door een reeks herseninfarcten.
Elly was niet alleen een bevlogen onderzoeker, maar ook een levensgenieter, intens betrokken bij de mensen om haar heen, een dierbare vriendin. Ze heeft enorm bijgedragen aan nieuwe kennis en nieuwe praktijken van kindercentra: haar missie is ten volle geslaagd.